Μία πρόταση για το βαρρόα.

Διαβάσαμε πρόσφατα ότι βρέθηκαν μέλισσες στη φύση που έχουν αναπτύξει ανθεκτικότητα στο βαρρόα.  Οι υποψίες μου δεν είναι τόσο για το πώς απέκτησαν την ανθεκτικότητα, όσο για το αν οι ελεύθερες  μέλισσες στη φύση είχαν ανέκαθεν αυτή την ανθεκτικότητα, λόγω του ότι οι ίδιες έφτιαχναν τη φωλιά τους όπως ήθελαν εκείνες και όχι όπως θέλουμε εμείς, οι σοφοί άνθρωποι, που όλα τα ξέρουμε και όλα τα κανονίζουμε.

Είναι φυσιολογικό η φύση να έχει προνοήσει ώστε να μην διαταράσσεται η ισορροπία.  Στην προκειμένη περίπτωση το βαρρόα δεν είναι τίποτα άλλα από μία εφαρμογή της Φυσικής Επιλογής (ΦΕ). Δηλαδή όταν ένα είδος δεχθεί επίθεση από κάποιο άλλο, τότε ο πληθυσμός του θα μειωθεί δραματικά, και θα επιβιώσουν μόνον όσα άτομα τους είδους (στην περίπτωσή μας  μιλάμε για τις μέλισσες) μπορούν να αντέξουν στην προσβολή.  

Έτσι λοιπόν αφού το βαρρόα επιτέθηκε στις μέλισσες, ο μεγαλύτερος πληθυσμός τους θα εξαφανιζόταν.  Όμως κάποιες κυψέλες να άντεχαν.  Αυτές λοιπόν θα πολλαπλασιάζονταν και οι απόγονοι αυτών των μελισσών θα είχαν αναπτύξει ανθεκτικότητα στο βαρρόα.  Έτσι λειτουργεί η φύση.  Οι άνθρωποι που υπάρχουμε σήμερα, είμαστε απόγονοι εκείνων των ανθρώπων που επιβίωσαν από ασθένειες και άλλες δύσκολες καταστάσεις, και μεταφέρουμε μέσα μας τις γενετικές πληροφορίες των προγόνων μας.

Στην προκειμένη περίπτωση, επειδή οι μελισσοκόμοι δεν άφησαν τα μελίσσια τους να χαθούν, αλλά επενέβησαν με φάρμακα, η λειτουργία της ΦΕ εμποδίστηκε, με αποτέλεσμα σήμερα εμείς να έχουμε δημιουργήσει μέλισσες που έχουν ανάγκη την φαρμακευτική προστασία του ανθρώπου για να επιβιώσουν.

Ποια ακριβώς λοιπόν είναι η πρότασή μου;

Να δημιουργηθεί ένα πειραματικό μελισσοκομείο υπό την αιγίδα κάποιου πανεπιστημίου, στο οποίο όλοι μας προαιρετικά να δωρίσουμε μία- δύο κυψέλες (ή και περισσότερες αν μπορεί ο καθένας)  και να αφεθούν στα χέρια της φύσης (οχι να εγκαταλειφθούν - έχει διαφορά). Αν δημιουργήσουμε ένα μελισσοκομείο πχ 500+ κυψελών, στο τέλος κάποιες από αυτές θα δείξουν ανθεκτικότητα. Οι υπόλοιπες κυψέλες να πάρουν βασίλισσα από τα ανθεκτικά μελίσσια … και αυτό να επαναληφθεί αρκετές φορές, ώστε κάποια στιγμή να έχουμε μέλισσες ανθεκτικές στο τρισκατάρατο βαρρόα.  

Ελεύθερο μελίσσι στη φύση, δίχως επέμβαση για βαρρόα, μακριά από τα φυτοφάρμακα,
και  είναι πολύ μεγαλύτερο από τα περισσότερα δικά μας, Οι τέσσερις εικόνες είναι της ίδια κυψέλης
αλλά τραβηγμένες διαφορετικές εποχές.

Αυτό δεν είναι τόσο εύκολο, διότι υπεισέρχεται και ένας δεύτερος αλλά βασικότατος παράγοντας που δε μπορούμε να αγνοήσουμε: Η αφύσικη κυψέλη.

Δώστε προσοχή!  Πριν περίπου 200 χρόνια ένας Βέλγος επιστήμονας κατασκεύασε ένα φύλο κηρήθρας (σαν αυτά που βάζουμε στα πλαίσια με το συρμάτωμα) το οποίο είχε τα τυπωμένα εξάγωνα λίγο μεγαλύτερα από εκείνο το μέγεθος που τα έκτιζαν  οι μέλισσες στο φυσικό τους περιβάλλον. Η λογική ήταν πως αν τα κελιά είναι μεγαλύτερα, τότε οι μέλισσες που θα εκκολαφθούν σε αυτά θα είναι μεγαλύτερες και άρα δυνατότερες να πετούν πιο μακριά για τη συλλογή μελιού. Μέχρι σήμερα η παγκόσμια μελισσοκομία χρησιμοποιεί αυτές τις κηρήθρες με τα μεγαλύτερα κελιά.  Η φύση όμως δεν ήταν χαζή, και εμείς δεν ήμασταν τόσο έξυπνοι όσο νομίζαμε …

Όσοι έχουν ασχοληθεί με το θέμα του μεγέθους των κελιών, υποστηρίζουν ότι οι μεγαλύτερες μέλισσες κάνουν ως και μία  ημέρα περισσότερο για να εκκολαφθούν (20και κάτι ώρες αντί για 21 ημέρες). Ο παραπάνω χρόνος εκκόλαψης δίνει – λένε -  τον απαραίτητο χρόνο και για την εκκόλαψη του βαρρόα στα εργατικά κελιά. Διαφορετικά το βαρρόα θα έμπαινε μόνον στα κελιά κηφήνων.

Επίσης, οι αποστάσεις των κηρηθροφορέων (πλαισίων) μεταξύ τους, έχουν μεγαλύτερη απόσταση από την απόσταση που έχουν στη γονοφωλιά οι κηρήθρες των άγριων μελισσών.

Από τη μία λοιπόν έχουμε κηρήθρα με μεγαλύτερα κελιά, άρα λιγότερες μέλισσες ανα κηρήθρα, και από την άλλη η απόσταση των κηρηθρών είναι μεγαλύτερη. Αυτοί οι δύο παράγοντες ελαττώνουν την θερμοκρασία μέσα στη γονοφωλιά και την καθιστούν κατάλληλη για το βαρρόα. Διαφορετικά το βαρρόα θα προσέβαλε μόνον τα κηφηνοκελιά και μάλιστα μόνον αυτά της εξωτερικής στοιβάδας. 

Στο πείραμα που προτείνω λοιπόν για την ΦΕ, ίσως θα έπρεπε να δοκιμαστούν και κηρήθρες με μικρότερα κελιά αντί για τα σημερινά βιομηχανικά.  Όμως υπάρχει ένα πρόβλημα: Οι μεγάλες μέλισσες δεν καταφέρνουν να κτίσουν μικρά κελιά και φτιάχνουν ακανόνιστες κηρήθρες.

Τη λύση σ’αυτό ισχυρίζεται ότι έδωσε ο OSCAR PERONE από την Αργεντινή με μία κυψέλη που κατασκεύασε και έχει το όνομά του Κυψέλη PERONE. Δεν θα περιγράψω εδώ την κυψέλη PERONE, αφού η κυψέλη του είναι ολόκληρη φιλοσοφία και μπορείτε να βρείτε εύκολα στο διαδίκτυο όποια πληροφορία θέλετε. 

Το μελίσσι φτιάχνει φυσική κηρήθρα δίχως τυπωμένα φύλα και δίχως σύρματα.

Ο Oscar Perone με μερικές κυψέλες του.

Θα πω όμως λίγα πράγματα που αφορούν το θέμα μας. Στην κυψέλη PERONE οι μέλισσες αφήνονται να κατασκευάσουν μόνες τους την κηρήθρα που τους αρέσει. Στην αρχή που οι μέλισσες είναι μεγαλύτερες από το κανονικό, κατασκευάζουν κηρήθρες με μεγάλα κελιά, αλλά όσο η κηρήθρα επεκτείνεται  προς τα κάτω, κατασκευάζουν όλο και μικρότερα κελιά. Σε αυτή τη φάση έχουν ακόμα ανάγκη την φαρμακευτική αγωγή για το βαρρόα διότι δεν είναι ακόμα έτοιμες.  Όμως σε ένα βάθος χρόνου περίπου δύο ετών, οι μέλισσες έχουν προσαρμοστεί στο φυσικό πρωταρχικό τους μέγεθος.   

Παίρνουμε λοιπόν αυτές τις (μικρότερες – φυσικές) μέλισσες και τις βάζουμε σε νέα κυψέλη, όπου εκεί ξεκινούν να κτίζουν από την αρχή κανονική φυσική κηρήθρα.  Για ένα εξάμηνο θα πρέπει και πάλι να τις υποστηρίξουμε με φαρμακευτική αγωγή, ώσπου η κυψέλη να προλάβει να οργανωθεί.

Από εκεί και πέρα θα πρέπει να αφεθούν μόνες τους για να δούμε ποια κυψέλη θα επιβιώσει. Από τις κυψέλες που θα αντέξουν, θα πρέπει να πάρουμε βασίλισσες για να επαναλάβουμε τη διαδικασία αρκετές φορές, ώστε στο τέλος το βαρρόα να είναι μια παλιά κακιά ανάμνηση.

Με λίγα λόγια, να αφήσουμε τη φύση να κάνει τη δουλειά της.

Τι λέτε;

Update 23/11/2015
Και να τι αλίευσα στο facebook. Κυψέλη ξεχασμένη για χρόνια δίχως θεραπεία, με δικές της κηρήθρες, παραμένει ένα δυνατό μελίσσι.